Chất béo

Chất béo có vai trò rất quan trọng đối với các dạng sự sống. Hỗ trợ cho các chức năng cấu trúc và chức năng trao đổi chất.

Chất Béo Là Gì?

Chất béo là một dạng lipid. Phân biệt với các dạng lipid khác bởi các cấu trúc hóa học và tính chất vật lý. Có vai trò rất quan trọng đối với các dạng sự sống, hỗ trợ cho các chức năng cấu trúc và chức năng trao đổi chất.

Có thể phân loại thành chất béo bão hòa, không bão hòa đơn và không bão hòa đa. Chất béo bão hòa làm tăng lượng cholesterol trong máu trong khi đó hai loại kia thì không.

Trong thực tế, 75% cholesterol do chính cơ thể tạo ra. Chính lượng cholesterol và chất béo bão hòa quá thừa trong bữa ăn là nguy cơ mắc bệnh mành vành. Vì vậy, chúng ta chỉ nên ăn vừa đủ theo tiêu chuẩn cân nặng và lứa tuổi.

Công Thức Cấu Tạo Của Chất Béo: (R-COO)3C3H5

Chất Béo Có Trong Những Thực Phẩm Nào?

Chất béo có nguồn gốc khá đa dạng. Ở động vật như mỡ (mỡ thịt, mỡ cá). Thực vật như dầu thực vật (dầu có trong các loại hạt, loại quả). Trong các thực phẩm chế biến sẵn như các thực phẩm chiên rán, bánh quy, pizza, lớp kem phủ trên bánh…. Còn có cả trong sữa của các loài động vật ăn cỏ.

Thực Phẩm Chứa Nhiều Chất Béo

Ở đây mình chỉ đề cập đến một số thực phẩm phổ biến có nhiều chất béo. Nên nhớ chất béo lành mạnh thường có trong thực vật nhé!

• Trứng
• Bơ
• Pho mát
• Socola
• Cá
• Thịt bò
• Hạt Chia
• Dầu Oliu
• Sữa chua
• Dầu Đậu Núi
• Dầu Lạc Nguyên Chất

Phân Biệt

Chủ yếu lấy từ động vật và thực vật. Có vài điểm khác nhau như sau:

Không phải vì thế mà mỡ động vật không tốt. Bản thân mỗi loại chất béo đều quan trọng và có ưu điểm riêng. Tùy vào nhu cầu cơ thể mà cân đối, chỉ là dầu thực vật đỡ nguy hại cho sức khỏe hơn mà thôi.

Từ 2 nguồn chính trên, được chuyển thành 3 dạng chính: trans fat (rất xấu), bão hòa và không bão hòa (nên dùng).

Tầm Quan Trọng

Mỗi dạng chất béo thể hiện một phần quan trọng trong màng tế bào của cơ thể, giúp bảo vệ các tế bào sống. Màng tế bào giống nhau bao quanh cơ thể cùng với tế bào, giúp cho mỗi tế bào trong cơ thể có thể làm công việc mà không cần đến sự can thiệp không cần thiết của các tế bào khác.

Chất béo không hòa tan với nước, nhưng chúng có khả năng hòa tan các chất khác như vitamin A, D, E, và K. Ngoài ra còn có các khả năng sau:

1. Ngăn ngừa xơ vữa động mạch bằng cách kết hợp với cholesterol tạo các ester cơ động, không bền vững và dễ bài xuất ra khỏi cơ thể. Đây là ALA có trong dầu thực vật.

2. Nâng cao tính đàn hồi và hạ thấp tính thấm của thành mạch.

3. Hỗ trợ cơ chế chống ung thư.

4. Cần thiết cho quá trình chuyển hoá các vitamin nhóm B.

Sự Quan Trọng Với Các Cơ Quan Chức Năng

5. Một số cơ quan như: gan, não, tim và các tuyến sinh dục có nhu cầu cao về các axit béo không bão hòa. Nên khi không được cung cấp đủ thì các rối loạn sẽ xuất hiện ở các cơ quan này trước tiên.

6. Tham gia vào cấu trúc của tất cả các mô. Là thành phần thiết yếu của tế bào, của các màng cơ thể và có vai trò điều hòa sinh học cao. Não bộ và các mô thần kinh đặc biệt cần nhiều chất béo. Các rối loạn chuyển hóa chất béo ảnh hưởng đến chức phận nhiều cơ quan kể cả hệ thần kinh.

7. Thiếu axit béo omega 3 dẫn đến ảnh hưởng khả năng nhận thức, khả năng nhìn.

8. Cung cấp các axit béo thiết yếu không bão hòa đa nối đôi, chuỗi dài là tiền chất của một loạt các chất có hoạt tính sinh học cao. Như prostaglandin, leukotrienes, thromboxanes,… Các chất này là các chất điều hòa rất mạnh một số tế bào và chức năng như: kết dính tiểu cầu, co mạch, đóng ống động mạch Botalli,…

9. Là nguồn dự trữ năng lượng lớn nhất.

10. Làm kéo dài thời gian thức ăn ở dạ dày và đi qua đường tiêu hóa, tạo cảm giác no sau khi ăn. Mặt khác còn tạo cảm quan ngon lành cho thực phẩm.